Month: October 2017

Echt vanuit de kinderen

Posted on by Els

Een jongen in mijn klas vraagt of hij zijn pasgeboren broertje mag laten zien. Natuurlijk mag dat en wat komt het mooi samen.

We werken aan het thema ‘menselijk lichaam’ en gaan de les Fijn voor baby’s doen.

Indrukwekkend: een echte baby in bad

Ik vraag de jongen om ook wat kleertjes, een flesje en een knuffeltje mee te nemen. Voorafgaand aan de ontwerples komt het pasgeboren broertje in de klas. Zijn vader doet hem middenin de klas in bad. Indrukwekkend voor ze. Samen kijken we wat het kindje fijn vindt en wat niet. Hoe het in de buik is en hoe erbuiten.

Ouders helpen met plezier inzamelen

Om het kosteloos materiaal aan te vullen, zet ik twee bakken bij de ingang van de school. Erboven hang ik een vel papier. Ik teken er een grote pijl op en vraag om lege verpakkingen en stukjes stof. Zo leuk om te merken hoe de ouders mee willen helpen met inzamelen. Dit werkt altijd heel effectief.

Uitlegkaart helpt idee duidelijk maken

De kinderen bedenken heel verschillende ideeën. Van een zak in het bedje net zoals in de buik tot een ligbedje voor in de auto. Van een koker die het bedje donker maakt en toch voor voldoende zuurstof zorgt tot automatisch drinken als de baby in bed ligt. Mooi om hulp oma te zien. Ze laat rustig en vanaf de zijlijn veel uit de kinderen komen. Samen met de ouders die helpen schrijf ik uitlegkaarten bij de ideeën van de kinderen. Super om te doen. Dan hoor je pas écht wat het idee is.

Alternatief: foto-tentoonstelling

Ik maak een foto-tentoonstelling. Dat neemt niet veel ruimte in 😉 én de kinderen kunnen hun ontwerp direct mee naar huis nemen en laten zien aan hun ouders.

Jarah de Weerdt, Montessori-leerkracht groep 1/2

Deze les maakt nieuwsgierig

Posted on by Els

“Leuk! Omdat je je fantasie kunt gebruiken. Omdat het over geschiedenis gaat. Omdat het je nieuwsgierig maakt.”

De kinderen van mijn plusklassen zijn enthousiast over de les Doos van Pandora. Het zijn voor mijn leerlingen de eerste ervaringen met het maken van een strip. Ze tekenen de nieuwe afloop van de mythe. Het is een succes.

Alternatieve energizer: ervaren hoe mythe verandert

Mijn kinderen kennen de Gordiaanse knoop al, daarom heb ik ervoor gekozen om een andere energizer te doen. Ik laat de kinderen een kort verhaaltje bedenken. Daarna laat ik dit verhaal doorfluisteren. Zo ervaren ze hoe een verhaal kan veranderen wanneer je het doorgeeft.

Veel, verschillende en originele ideeën

De kinderen denken goed alle kanten op. Ik ben blij met de veelheid van en variatie in hun ideeën. Het gaat van een specht een gat in de doos laten maken tot een speciale bril dragen waarmee je in de doos kan kijken. Van een mier door het sleutelgat laten lopen tot het aan Zeus vragen. Van een tovenaar de doos doorzichtig laten maken tot op het etiket kijken. Van een echo maken tot jezelf klein stralen met een krimpstraal.

Tips van mijn kinderen voor meer lessen!

Na de les heb ik samen met de kinderen een evaluatie gedaan. Ze hebben goede ideeën voor meer lessen. Dus heb je ruimte voor meer lessen…lees het hele verhaal van de Doos van Pandora. Maak van de strip tijdens drama een toneelstukje. Of bedenk een escape room! 

Ingeborg de Wolff, leerkracht plusklassen 4/5, 6/7 en 8

Een andere kant van leren

Posted on by Els

Tijdens ontwerplessen ontdek je veel talenten en leerpunten van leerlingen. Daar word ik nou warm van. Het is zo’n andere kant van leren dan alleen maar cognitief. Een welkome toevoeging!

Dit schooljaar ben ik gestart in een nieuwe groep op een nieuwe school. Een mooi moment voor een ontwerples. Elke leerling is anders en het is mooi om te zien wie waarin uitblinkt en wie wat nog te leren heeft. Ik kies voor de les spelontwerp: tafels leren.

Ontwerplessen geven je direct veel inzicht

In de eerste les heb ik de ontwerpcyclus geïntroduceerd, omdat deze nog niet bekend is. Vervolgens hebben we een start gemaakt met brainstormen. Op post-its hebben de leerlingen vragen beantwoord die helpen het probleem te verkennen.

Dit is het startpunt van mijn tweede les; voor mijn leerlingen is dit de eerste kennismaking met brainwriting. Een A3-vel in twaalf vakjes verdelen is de eerste uitdaging! Ikzelf vind dit al fantastisch om te zien; je ziet wie eerst denken dan doen en andersom. Ook zie je wie opgeven, hulp zoeken of doorzetten.

Vervolgens zijn we gestart met verzinnen: drie ideeën per ronde. Voor sommige leerlingen gemakkelijk, voor anderen een uitdaging. Je krijgt als leerkracht zoveel inzicht. Wie is creatief? Wie kan goed samenwerken? Wie heeft moeite met tekenen? Met ideeën op papier zetten? Het valt me op dat de ideeën zo ontzettend verschillend van elkaar zijn.

Oefenen met feedback geven en ontvangen helpt

Aan het eind van de eerste les heeft elke groep één idee gekozen en daar een korte pitch over gegeven. De rest van de klas geeft feedback. Samen kijken we naar sterke kanten van het idee en naar punten waar nog over nagedacht kan worden. De leerlingen vinden het moeilijk om te verwoorden waar ze een probleem voorzien. Ze reageren veelal in oplossingen. Na een kwartier zie je al verbeteringen, ze proberen echt de oplossingen weg te laten.

De leerlingen zijn erg enthousiast over hun spelontwerpen. Om die reden hebben we de cyclus uitgebreid en in de weken erna de spellen gemaakt en getest (in onze eigen klas en in samenwerking met groep 5). Het testen is heel interessant, omdat de leerlingen zaken tegenkomen die ze in hun denk- en ontwerpproces hebben gemist. De meeste leerlingen kunnen daar goed mee omgaan en zien dat ze daarmee hun uiteindelijke spel nog beter kunnen maken. Sommige leerlingen vinden het lastiger en vinden het vooral als kritiek voelen. Dit terwijl de leerlingen juist heel positief zijn over elkaars ontwerpen! Weer een leermoment.

Ontwikkelen van 21e eeuwse vaardigheden

Elke leerling is anders en ik vind het heel waardevol om te zien wie waarin uitblinkt of wie wat nog te leren heeft. Het evalueren hierover maakt het een mooi proces. De leerlingen zijn open en eerlijk. Er zijn al best een aantal leerlingen die naar zichzelf durven kijken en hun eigen aandeel zien in de samenwerking. Dus ja, ik word warm van deze manier van leren. Jij ook?

Anna Meijs, leerkracht groep hb 6/7

Inspiratieplek in teamkamer

Posted on by Els

Als techniekcoördinator zoek ik altijd manieren om collega’s te inspireren om met ontwerpen aan de slag te gaan. Mijn nieuwste idee: een inspiratieplek in de teamkamer. Hoe geef je dat vorm?

Ontwerples kiezen passend bij thema

Ik zoek allereerst een ontwerples uit die past bij een thema waar mijn collega’s aan gaan werken. In dit geval kies ik voor de les Verjaag de monsters in het kader van de kinderboekenweek met het thema ‘Gruwelijk eng’. Ik print de les een aantal keer uit en schrijf de ontwerpvraag op een strook papier: Hoe kun je de monsters wegjagen?

Materialen klaarzetten

Ik merk dat als ik het mijn collega’s makkelijk maak, dat ze dan sneller geneigd zijn om de ontwerplessen te geven. Dus zet ik een bak met een groot deel van de materialen klaar, handig om mee te nemen naar de klas.

Ontwerpprobleem laten zien

Ik maak met blauw papier een rivier. Dan zet ik een aapje aan de ene kant van de rivier en monsters aan de andere kant. Zo laat ik mijn collega’s zien hoe ze de les kunnen introduceren en maak ik de inspiratieplek meteen aantrekkelijk en opvallend.

Foto op teamapp

Tot slot zet ik een foto van de inspiratieplek op de teamapp. Gevolg: enthousiaste reacties en vier collega’s geven de ontwerples meteen die week erna al.

Sandra Kramp, techniekcoördinator en Montessori-leerkracht groep 3/4/5

Oogsten van vorig jaar

Posted on by Els

Super om te merken dat de oudsten direct weten wat ze moeten doen. Zij hebben in groep 1 al een aantal ontwerplessen meegemaakt. Oogsten van vorig jaar dus!

Ik gebruik voor de ontwerples Verjaag de monsters het boek van Bang Mannetje door Mathilde Stein & Mies van Hout. Daardoor is het voor de kinderen logisch om deze les te krijgen. Ik pas de ontwerpvraag aan: Hoe kan Bang Mannetje de spin wegjagen?

Lekker loopje goed voor inspiratie

Ik maak vier tafels met verschillende materialen erop. Het inspirerende kosteloos materiaal leg ik op een verzameltafel. De kinderen kunnen tijdens het ontwerpen telkens iets komen pakken van deze verzameltafel. Dat zorgt meteen voor een lekker loopje, waardoor ze weer creatief denken.

Tip: schilderstape in stukjes bij verzameltafel

Ik merk dat het scheuren van schilderstape voor sommige kinderen niet makkelijk is. Ik ga in de volgende ontwerples al wat stukjes tape hangen op de verzameltafel. Dan kunnen ze telkens een stukje komen halen.

Resultaten mooi en afwisselend

De kinderen denken goed alle kanten op. Ze bedenken veel en verschillende ideeën. Van een vlinder waarbij Bang Mannetje op de rug gaat, tot een ‘klap-apparaat’ waar de spin in moet. De resultaten zijn weer mooi en afwisselend.

Jarah de Weerdt, Montessori-leerkracht groep 1/2

Popster keihard laten gillen

Posted on by Els

Ik vond het een interessante les. Ik heb er heel veel van geleerd. Ik kende het verhaal van Pandora niet. Ik was best wel nieuwsgierig.

Anna (groep 6) heeft de les Doos van Pandora gedaan.

Onze oplossing

Hoe kun je erachter komen wat in de doos zit zonder deze open te maken? Onze oplossing was dat Pandora aan een popster vraagt wil je keihard gillen. Dan deed ze de doos open en dan bleven de beestjes en ziektes gewoon zitten, want ze waren allemaal bang voor het gillen.

We kregen ook vragenkaartjes erbij. Daar stond bijvoorbeeld op: Wat zou je doen als je een miljoen had? Nou, Zeus omkopen. Ideeën bedenken was soms even lastig, soms komt er opeens eentje in je op en soms ook niet. De kaartjes helpen dan om weer nieuwe ideeën te verzinnen.

Heel lang ervaring

Ik vind het gewoon grappig dat een moeder les geeft. De meeste ouders kunnen er meer over vertellen. Zij hebben er al heel lang ervaring mee en dat vind ik leuk. De moeder werkt met schilderijen en daarop staan veel Griekse mythen. Daarom kan ze er goed over vertellen.

Anna, 9 jaar

Jammer dat je alweer gaat…

Posted on by Els

In mijn dagelijkse werk ben ik bezig met aardbevingen. In de klas van mijn dochter mag ik vertellen over mijn bouwkundige ervaringen.

De inspiratie

In de voorbereiding op de les Verbouw een gebouw maak ik een korte Powerpoint met wat plaatjes en filmpjes over aardbevingen om de nieuwsgierigheid en het enthousiasme te prikkelen. Tijdens de presentatie hangen ze aan mijn lippen, stellen ze veel vragen en er ontstaat een leuke dialoog als we aan het eind van de korte presentatie de overstap maken naar een concrete ontwerpopdracht.

De opdracht

De kinderen mogen een leegstaand gebouw in de buurt van school herinrichten. De klas krijgt de uitdaging dit vanuit verschillende rollen te bekijken. Wat zouden we met dit gebouw kunnen doen voor kinderen? En voor opa en oma? En voor dieren? De creativiteit en het enthousiasme van de kinderen is inspirerend. Uitgangspunt: alles mag, maar het gebouw moet wel blijven staan. Een schoenendoos stelt het gebouw voor, twee wc-rollen op hun kant in de doos de constructie en een boek dat hierop rust de eerste verdieping. Alles mag eruit (ook de constructie), maar het boek moet uiteindelijk wel weer terug te plaatsen zijn.

De uitwerking

De kinderen worden in groepjes verdeeld, iedere groep met een eigen rol. Het beste idee wordt verder uitgewerkt. De opa’s en oma’s krijgen een groene hal met gezellige hoekjes om koffie te drinken, de kinderen een overdekte speeltuin in het gebouw en de dieren een mini-dierentuin met een heus ren-parcours. Na afloop van de les staat de klas vol kleurrijke maquettes, schetsen en knutsels en roept een klasgenoot van mijn dochter me na: “Het was erg leuk en jammer dat je alweer weg gaat!” Wat mij betreft is dit wederzijds, want ik vond het erg leuk om te doen en zo mijn bijdrage te kunnen leveren aan het onderwijs in de klas van mijn dochter!

Pepijn, vader van drie kinderen (9, 8, 6 jaar)